Trong bối cảnh bức tranh kinh tế của năm 2012 được các chuyên gia kinh tế phác thảo không mấy sáng sủa, TS Alan Phan, Chủ tịch Quỹ Đầu tư Viasa, khiến người ta ngỡ ngàng với khẳng định: Đây là cơ hội tuyệt vời để kiếm tiền!

Trong thực tế kinh doanh, đồng tiền luôn thay đổi và dịch chuyển từ nơi này sang nơi khác và khủng hoảng còn là cơ hội để người ta kiếm tiền. Mỗi ngày có tới 400-500 tỷ USD luân chuyển trên thị trường thế giới. Thị trường không thiếu vốn, Việt Nam cũng không thiếu vốn… Cách thức lý luận mà TS Alan Phan đưa ra khiến người nghe liên tưởng đến lưu ý của giáo sư John Snown - nguyên Bộ trưởng Bộ Ngân khố Hoa Kỳ, trong lần diễn thuyết tại Việt Nam hồi tháng 11: "Đồng tiền chỉ đến với nơi nào được đối xử tốt". Và lẽ dĩ nhiên, muốn đồng tiền đến với doanh nghiệp mình, người chủ doanh nghiệp phải biết cách đối xử với đồng tiền khôn ngoan ấy!

Bạc tóc vì không biết rót vốn vào đâu

Có một người bạn đang chịu sức ép về việc phải giải ngân 100 triệu USD vào các doanh nghiệp Việt Nam đã tìm đến TS Alan Phan để nhờ cung cấp thông tin. Sau 9 tháng gặp lại, TS Alan Phan vô cùng ngạc nhiên khi thấy người bạn của mình đã bạc cả tóc, hỏi ra mới biết, ông không thể tìm được đối tác nào hội đủ các điều kiện để rót vốn. Nhiệm vụ bất khả thi khiến ông này có nguy cơ bị sa thải. Câu chuyện được TS Alan Phan dẫn ra khi vấn đề thiếu vốn triền miên của các doanh nghiệp Việt Nam được xới lên. "Chúng ta không thiếu vốn mà chỉ thiếu những ý tưởng kinh doanh, những sản phẩm đặc thù và thiếu sự minh bạch trong quản trị doanh nghiệp", TS Alan Phan nhấn mạnh. Đồng quan điểm này, chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành, một người cũng có nhiều năm kinh nghiệm làm việc tại thị trường Mỹ như ông Alan Phan cho rằng, rất ít doanh nghiệp Việt Nam đảm bảo được yếu tố công khai, minh bạch trong hoạt động, vậy nên rất khó để họ có thể phát hành trái phiếu doanh nghiệp một cách hiệu quả. "Nhiều chủ doanh nghiệp Việt Nam chưa sẵn sàng chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu công bố thông tin không chính xác", ông Thành nói.

Nhìn ở góc độ khác, chưa bao giờ kết quả kinh doanh của giới doanh nghiệp Việt Nam ảm đạm như hiện nay. Đặc biệt, tỷ lệ doanh nghiệp thực sự phải tạm dừng hoạt động hay giải thể đang ngày một gia tăng, dẫu chưa cơ quan nào đưa ra được một con số thống kê đáng tin cậy. Tình hình sẽ còn xấu hơn nếu kinh tế khu vực và thế giới xấu đi trong năm 2012 và ngân hàng không mở hầu bao cho số đông doanh nghiệp. Vậy bài toán vốn này cần phải giải như thế nào?

Gõ cửa ngân hàng

Đã từng là Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam rồi Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, bà Dương Thu Hương hẳn không xa lạ với hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam. Bà dẫn ra con số: tỷ lệ vốn chủ sở hữu trên vốn vay của doanh nghiệp Việt Nam hiện ở mức 1/20, cá biệt còn lên đến 1/30. "Điều này cho thấy, doanh nghiệp Việt Nam hiện lệ thuộc rất nhiều vào vốn vay bên ngoài, chủ yếu là từ ngân hàng", bà Hương nhận xét. Theo những thông điệp chính sách phát đi từ Chính phủ cũng như Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, bà Hương cho rằng, có thể tin tưởng doanh nghiệp sẽ có cơ hội vay được vốn với điều kiện tốt hơn trong năm 2012. Tuy nhiên, ông Phạm Quang Dũng, Phó TGĐ ngân hàng Vietcombank, lại nhìn nhận một cách thực tế hơn khi khẳng định: điều đó chỉ đúng với những doanh nghiệp mạnh khỏe, khách hàng lâu năm của ngân hàng! Điều này có thể hiểu được trong bối cảnh hiện nay, theo cách diễn đạt của TS Lê Xuân Nghĩa là "đến các ngân hàng lớn cũng còn run. Bản thân các ngân hàng cũng đang phải lo toan với những vấn đề của chính mình thì việc tăng trưởng tín dụng đối với khối sản xuất hay phi sản xuất cũng đều phải dựa vào những cân nhắc rất thận trọng và từ cả những chỉ dấu chính sách".

Tuy có ý kiến phản biện lại nhận xét của ông Bùi Kiến Thành về việc các ngân hàng thương mại hiện nay chỉ cho vay dựa vào tài sản thế chấp, bà Dương Thu Hương cũng phải thừa nhận một thực tế rằng: việc cho vay theo dòng tiền, cho vay theo dự án đã được các ngân hàng triển khai lâu nay, nhưng chưa nhiều và chưa hiệu quả. Trong khi trò chuyện riêng với Doanh Nhân, bà cho rằng, với cơ chế hiện nay, các ngân hàng chưa đủ năng lực để thẩm định dự án hay nhìn nhận dài hơn, xa hơn cho một vòng đời dự án cũng như kiểm soát cho vay theo dự án để quyết định cho vay. Yếu tố cốt lõi vẫn là sự thiếu minh bạch trong hoạt động của doanh nghiệp tạo nên mối e ngại lớn của các ngân hàng, bà Hương nói. Như vậy, quả bóng một lần nữa lại được chuyển sang sân của doanh nghiệp, bởi xét đến cùng, để có thể vay được vốn đã đến lúc doanh nghiệp không nên chỉ nghĩ đến việc đem tài sản ra thế chấp mà cần phải thay đổi cung cách tiếp cận nguồn vốn đầu tư.

Kênh nào ra vốn đầu tư?

Thông thường các doanh nghiệp tìm vốn ở các nguồn quen thuộc như các cổ đông hiện hữu, bạn bè, người thân trong gia đình, các đối tác hiện có, ngân hàng và một số nguồn không chính thống khác. Một mặt chỉ ra thói quen huy động vốn này của doanh nghiệp Việt Nam, mặt khác TS Alan Phan đưa ra khuyến nghị về vai trò của các nhà đầu tư trong việc tìm kiếm vốn của các doanh nghiệp. Đó là các quỹ đầu tư, đối tác chiến lược, các nhà đầu tư cá nhân, các khách hàng, nhà cung cấp… Trong đó, theo ông Alan Phan, các doanh nghiệp nên chú ý đến việc bắt tay với các công ty bảo hiểm, các công ty cho thuê tài sản và thậm chí cả hình thức thuê ngoài (outsourcing)… Với những doanh nghiệp đủ sức và đủ minh bạch, lời khuyên của ông chính là việc niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ - một thị trường tài chính lớn nhất thế giới với đủ mọi tầm cỡ của doanh nghiệp. Có thể lời khuyên của ông Alan Phan chưa thật thích hợp với đa số các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay. Nhưng việc khuyến nghị nên nghĩ xa hơn, bớt lệ thuộc vào ngân hàng, tự nghĩ cách tìm kiếm nguồn vốn ở những thị trường bên ngoài như: Đông Nam Á, Trung Quốc, Mỹ hay châu Âu là điều mà doanh nghiệp cũng nên cân nhắc khi chuẩn bị đón năm 2012 – một năm mà kịch bản kinh tế được dự báo là rất xấu. Muốn vậy, các doanh nghiệp Việt Nam cần vươn đến những chuẩn mực hoạt động cao hơn.

Ông Thomas LanYi, Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn Mekong Capital chia sẻ kinh nghiệm, trước khi quyết định đầu tư, họ xem xét rất kỹ về doanh nghiệp, không chỉ nhìn doanh nghiệp ở thời điểm hiện tại mà nhìn xa hơn trong chiến lược trung và dài hạn của chính doanh nghiệp đó. Thậm chí, mối quan tâm có thể rất cụ thể như: văn hóa doanh nghiệp; cơ chế đưa ra quyết định của doanh nghiệp; doanh nghiệp có tham vọng tham gia các "cuộc chơi" lớn không… Nếu là một doanh nghiệp qui mô gia đình khi phát triển thì năng lực quản lý và lãnh đạo doanh nghiệp có theo kịp yêu cầu không; cơ chế chia sẻ thành công với các đối tác thế nào?… Điều mà ông Thomas băn khoăn là các doanh nghiệp Việt Nam thường gặp khó khăn trong việc thuê CEO chất lượng cao, do vậy họ sẽ gặp khó khăn trong việc nâng cao chất lượng và chuẩn mực hoạt động. Theo ý kiến của ông Bùi Kiến Thành, để gọi được vốn các doanh nghiệp cần gia tăng kỹ năng đi vay theo dự án, phải trả lời được câu hỏi về dòng tiền của dự án.

Tiếp tục khuyến nghị đối với doanh nghiệp, TS Alan Phan đưa ra 5 yếu tố cần thiết khi vay vốn: Sáng tạo - kiên nhẫn - cách thức bán hàng - hiểu mình (lợi thế cạnh tranh, ban quản trị) và hiểu nhu cầu nhà đầu tư. Và trước mỗi cuộc tiếp xúc vay vốn, doanh nghiệp cần đưa ra được danh sách các nguồn vốn tiềm năng; làm một phân tích SWOT; kế hoạch kinh doanh mới; báo cáo và dự phòng tài chính cũng như phải đưa ra được đề nghị về mức hoàn trả (ROI)… Chỉ khi chuẩn bị được kỹ càng như vậy, câu chuyện vay vốn mới không trở thành nỗi ám ảnh của doanh nghiệp. "Nói như Tôn Tử, kết quả của trận chiến được quyết định trước khi phát súng đầu tiên khai hỏa", TS Alan Phan kết luận một cách hình ảnh và cũng đầy ẩn ý.

Theo Thương Vũ

 DDDN


 
 

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) có kế hoạch thoái vốn khỏi Ngân hàng An Bình và Công ty Tài chính Điện lực. Hiện Ngân hàng An Bình và Công ty Tài chính Điện lực đều hoạt động có lãi.

EVN đầu tư vào Ngân hàng An Bình 114,9 tỷ đồng; vào Công ty Tài chính Điện lực 1.000 tỷ đồng. Hiện nay, EVN đầu tư ngoài ngành vào các lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản 2.108 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 4,22% trên tổng vốn đầu tư; trong đó, đầu tư vào các doanh nghiệp bất động sản 79,5 tỷ đồng.

Đáng chú ý là khoản tiền cọc hơn 700 tỷ đồng do FPT chuyển cho Thương vụ mua cổ phần của EVN Telecom (mua bán giữa hai đơn vị sau đó bất thành do EVN Telecom không đáp ứng được tỷ lệ bán theo cam kết với FPT) do EVN quản lý. Gần 1 năm trôi qua, FPT vẫn chưa đòi được EVN khoản tiền này.

Theo ĐTCK

Nguyên do lãi suất liên ngân hàng quá cao trong khi nguồn vốn không dồi dào và một số đơn vị huy động lãi suất vượt trần 3-4%/năm, Tuổi trẻ cho biết.

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ - đối tượng được ưu tiên theo định hướng của NH Nhà nước - vẫn khó tiếp cận vốn NH. Còn người gửi tiền bức xúc vì tốc độ giảm LS cho vay không tương thích với tốc độ giảm lãi suất huy động.

Trên 20%/năm

Bà D.T., giám đốc Công ty cổ phần NB, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất gia công kính tại quận Tân Bình, cho biết các khoản vay cũ trong năm 2011 vẫn phải chịu LS 23%/năm. Với LS này, nay lợi nhuận không đủ trả lãi cho NH, đặc biệt trong điều kiện đầu ra của công ty bị ảnh hưởng nghiêm trọng do các dự án xây dựng bị đình đốn. Hơn nữa, NH còn rất kén tài sản thế chấp. “NH không nhận tài sản thế chấp là máy móc thiết bị. Còn bất động sản họ lại bảo quá rủi ro” - bà D.T. nói. Trong điều kiện hiện nay, kế hoạch vay thêm khoảng 20 tỉ đồng để mở rộng xưởng sản xuất gia công cho năm sau đành phải gác lại.

Ông Trần Ngành, giám đốc Công ty văn phòng phẩm Quyky, cho biết đã gom tiền trả nợ trước thời hạn vì LS tăng lên 22%/năm. Năm 2012 ông sẽ hạn chế tối đa vay vốn NH vì LS quá cao. Trong trường hợp cần kíp ông sẽ chỉ vay tối đa 3-5 tỉ đồng để làm vốn lưu động, mua dự trữ một số nguyên vật liệu chủ yếu để sản xuất bút bi. Ông Ngành cho biết LS cho vay ngoài 19%/năm là quá sức chịu đựng của DN.

Ông Lâm Trọng Sơn, tổng giám đốc Công ty TNHH gỗ sấy Gosago, cho rằng đầu ra của DN vẫn còn khó khăn, nhất là đầu ra ở thị trường nội địa (hiện chiếm 70% tổng sản lượng sản xuất). Do vậy LS cho vay 19%/năm theo ông vẫn quá cao. “Doanh nghiệp nào cũng cần vốn để làm ăn. Nhưng thử hỏi với LS cao như vậy làm sao doanh nghiệp có thể trụ nổi?” - ông Sơn nói. Theo tính toán của ông Sơn, doanh nghiệp chỉ có thể duy trì hoạt động sản xuất với LS 15-16%/năm.

Tái diễn huy động vượt trần

Lý giải nguyên nhân chậm giảm LS, lãnh đạo một NH cổ phần tại quận 1 đổ lỗi cho LS cho vay trên thị trường 2 quá cao và nguồn vốn cho vay không dồi dào. Hiện nhiều NH nhỏ vẫn phải cậy nhờ thị trường 2 trong khi muốn vay được vốn của NH bạn phải có tài sản thế chấp. Cũng theo vị lãnh đạo này, hiện nay hầu hết NH đều dư “room” tín dụng.

Tuy nhiên có thực tế khác tác động đến đà giảm của LS cho vay là việc tái diễn tình trạng huy động vượt trần. Bà L., giám đốc một DN, kể do bức xúc về việc LS huy động đã giảm xuống 14%/năm hơn ba tháng qua nhưng LS cho vay vẫn cao, bà đã đem tiền gửi NH và phát hiện nhiều NH vẫn huy động vượt trần đến 3-4%/năm. “Từ thực tế của chính mình, tôi nghiệm ra rằng nếu NHNN không kiên quyết xử lý NH huy động vượt trần thì rất khó hạ LS cho vay” - bà L. nói.

Phó tổng giám đốc một NH cổ phần tại quận 1 xác nhận có tình trạng NH huy động vượt trần và việc này ảnh hưởng đáng kể đến tình hình huy động tại NH. Theo vị phó tổng giám đốc này, thời điểm này thanh khoản tiền mặt không quá căng thẳng như vài tháng trước, nhưng cận tết doanh nghiệp cần tiền mặt để chi trả lương thưởng tết cho nhân viên nên phải âm thầm khuyến mãi để huy động vốn ngắn ngày.

“Công nghệ” huy động vượt trần tại NH ngày càng tinh vi hơn, ngoài cách chi tiền mặt, có NH yêu cầu khách hàng mở tài khoản tại NH, rồi làm thủ tục nộp rút tiền. Nhân viên NH giải thích đó chỉ là thủ tục chứ thực chất khách hàng chỉ ký giấy mà không phải nộp tiền. Thông qua tài khoản này, NH sẽ làm thủ thuật để tăng số điểm thưởng cho khách hàng và chi thưởng. Hiện đỉnh LS huy động trên thị trường đã lên đến hơn

18%/năm ở các kỳ hạn ngắn

Thực trạng trên đang khiến mục tiêu kéo giảm lãi suất cho vay xuống theo yêu cầu của Chính phủ và NHNN gặp nhiều khó khăn. Một lãnh đạo NH cổ phần cho rằng chủ trương kéo giảm LS cho vay xuống 10%/năm cần có thời gian, nếu giảm quá nhanh, thay vì gửi VND người dân sẽ chuyển sang mua USD cất giữ.

Nguyên thống đốc NHNN Cao Sỹ Kiêm cho biết DN nhỏ phản ảnh rất nhiều về tình trạng LS cao, làm cho sản xuất kinh doanh đình đốn. Theo ông Kiêm, huy động vốn khó khăn chính là lý do NH khó hạ LS cho vay.

Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ, hiện nay không chỉ NH nhỏ mà các NH lớn cũng phải treo thưởng hậu hĩnh để thu hút tiền gửi. Một NH vừa trao thưởng chương trình huy động dự thưởng sáng 27-12 với phần thưởng là chiếc xe Camry cho biết hơn 50% vốn huy động được qua chương trình là vàng và ngoại tệ, chứng tỏ LS huy động VND chưa hấp dẫn.

Chủ tịch hội đồng quản trị một NH quy mô nhỏ xác nhận khó huy động vốn bằng VND. “Việc đưa LS cho vay lên cao là để hạn chế cho vay, chứ NH không thể lấy lý do huy động khó, không có nguồn cho vay”, ông này nói. Theo ông này, sang năm 2012 cũng chưa hứa hẹn được điều gì mà tất cả phụ thuộc việc có huy động được vốn hay không.

Theo ÁNH HỒNG - TRẦN VŨ NGHI

 Tuổi Trẻ


 

Để xử lý sàn vàng “chui” cần có văn bản pháp luật rõ ràng nhưng đến nay, nghị định về quản lý kinh doanh vàng còn vẫn là… dự thảo