Năm 2011, xuất khẩu đã đạt được 10 điểm vượt trội và trở thành lĩnh vực sáng nhất so với các lĩnh vực khác.

Thứ nhất, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt mức cao nhất từ trước tới nay, vượt xa so với mức kỷ lục đã đạt được trong năm 2010, vượt xa so với mức kế hoạch đề ra (80 tỷ USD). Mức tăng tuyệt đối của năm nay so với năm trước lên đến gần 24 tỷ USD, cũng là mức tăng lớn nhất từ trước tới nay.

Thứ hai, kim ngạch xuất khẩu bình quân đầu người ước cả năm sẽ vượt qua mốc 1.083 USD, cao hơn nhiều so với mức kỷ lục 831 USD đã đạt được vào năm 2010.

Thứ ba, tỷ lệ xuất khẩu/GDP vượt qua mốc 80%, cao hơn nhiều so với tỷ lệ kỷ lục đã đạt được vào năm trước (70,9%).

Thứ tư, tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu đạt 33%. Tốc độ tăng này có ý nghĩa quan trọng xét về 4 mặt: cao nhất tính từ năm 1997 đến nay; cao nhất so với tốc độ tăng của các ngành, lĩnh vực khác; cao gấp trên 3 lần tốc độ tăng theo chỉ tiêu kế hoạch đề ra (10%); hệ số giữa tốc độ tăng xuất khẩu/ tốc độ tăng GDP lên đến 5,5 lần- cao nhất từ trước tới nay. Xuất khẩu đã trở thành động lực của tăng trưởng kinh tế.

Thứ năm, quy mô và tăng trưởng xuất khẩu cao đạt được ở cả hai khu vực là khu vực kinh tế trong nước và khu vực có vốn FDI, trong đó khu vực có vốn FDI (kể cả dầu thô) đạt quy mô cao hơn và tăng với tốc độ cao hơn.

Thứ sáu, tăng trưởng của xuất khẩu đạt được ở hầu hết các mặt hàng chủ yếu. Có một số mặt hàng có kim ngạch tăng với tốc độ cao hơn tốc độ chung, như hạt tiêu, sắn và sản phẩm sắn, sắt thép, xăng dầu, phương tiện vận tải và phụ tùng, cà phê, dầu thô, sản xuất hóa chất, cao su,... Trong đó có 21 mặt hàng tăng trên 100 triệu USD, có 18 mặt hàng tăng trên 200 triệu USD, có 16 mặt hàng tăng trên 300 triệu USD, có 14 mặt hàng tăng trên 400 triệu USD, có 11 mặt hàng tăng trên 500 triệu USD.

Thứ bảy, “câu lạc bộ” những mặt hàng xuất khẩu đạt kim ngạch từ 1 tỷ USD trở lên đã có 20 thành viên, tăng 4 thành viên so với năm trước; trong đó có 12 thành viên đạt trên 2 tỷ USD, có 8 thành viên đạt trên 3 tỷ USD (đứng đầu là dệt may, tiếp đến là dầu thô, giày dép, thủy sản, điện tử, máy tính, máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng, gỗ và sản phẩm gỗ, gạo).

Theo Tổng cục Hải quan, ngoài các mặt hàng trên còn có 2 mặt hàng khác nằm trong “Câu lạc bộ” 1 tỷ USD trở lên là điện thoại các loại và linh kiện, xơ sợi dệt các loại.

Thứ tám, tăng trưởng xuất khẩu, một phần nhờ lượng tăng, một phần lớn nhờ giá tăng, trong đó giá tăng (tính được đơn giá) và đóng góp lớn vào mức tăng chung có: dầu thô, tiếp đến là cà phê, cao su, xăng dầu, hạt điều, gạo, hạt tiêu, than đá, sắt thép, sắn và sản phẩm sắn, ...

Thứ chín, về thị trường, có 23 thị trường đạt kim ngạch từ 1 tỷ USD trở lên, trong đó có 7 thị trường đạt từ 2 tỷ USD trở lên, cao nhất là Mỹ, tiếp đến là Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, Malaysia, Australia.

Thứ mười, do tốc độ tăng so với năm trước của tổng kim ngạch xuất khẩu cao hơn của tổng kim ngạch nhập khẩu (33% so với 25%), nên nhập siêu đã giảm cả về kim ngạch, cả về tỷ lệ nhập siêu so với năm trước. Về kim ngạch tuyệt đối còn 10 tỷ USD so với 12,6 tỷ USD. Tỷ lệ nhập siêu còn 10,4% so với 17,5%.

Tuy nhiên, từ xuất, nhập khẩu và nhập siêu năm 2011 cũng còn một số vấn đề đáng lưu ý.

Một, về xuất khẩu, tính gia công xuất khẩu vẫn còn rất lớn. Tỷ trọng kim ngạch những mặt hàng là nguyên liệu thô khai thác (dầu thô, than đá,...); những mặt hàng chưa qua chế biến hoặc mới sơ chế (nông, lâm, thuỷ sản); những mặt hàng chế biến nhưng mang nặng tính gia công (như dệt may, giày dép,...), đó là những mặt hàng có giá trị gia tăng thấp.

Hai, về nhập khẩu, nhiều mặt hàng trong nước đã sản xuất được hoặc nằm trong diện cần kiềm chế nhập khẩu, nhưng vẫn còn nhập khẩu lớn. Tình trạng lạm dụng tạm nhập, tái xuất còn có tiêu cực.

Ba, về nhập siêu giảm, có một phần do đã thực hiện các biện pháp kiềm chế, nhưng có một phần do sản xuất trong nước tăng chậm lại. Đây là một cảnh báo cần thiết và là một yếu tố giảm nhập siêu chưa bền vững.

Bốn, từ sự vượt trội của năm 2011 cũng cảnh báo về khả năng thực hiện mục tiêu 2012. Mặc dù mục tiêu tăng thấp hơn nhiều (tăng 12- 13%) nhưng không dễ dàng bởi số gốc so sánh đã cao hơn nhiều; bởi giá xuất khẩu khó duy trì được tốc độ tăng như năm trước và lượng xuất khẩu cũng khó tăng cao khi châu Âu khủng hoảng nợ công, kinh tế Mỹ phục hồi chậm chạp.

Đáng lưu ý, xuất khẩu tăng chậm lại nhiều, nhập siêu lại tương đương thì nhập khẩu tăng chậm hơn nhiều và sẽ tác động đến sản xuất vì tính gia công ở trong nước vẫn còn rất cao.

Theo Dương Ngọc

 Vneconomy

 

 

 

Theo Chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam Đặng Ngọc Tùng, tiền lương và lương tối thiểu là vấn đề rất quan trọng, vì nó là nguyên nhân của tất cả những nguyên nhân xảy ra tranh chấp và đình công trong suốt thời gian vừa qua.

Ứng xử với vấn đề này, do vậy, cần có một cách làm sáng suốt hơn.

Cách mạng tiền lương

Là tổ chức đại diện cho người lao động, khi nhìn vào những quy định xoay quanh vấn đề lương hiện nay, ông thấy đang tồn tại những bất hợp lý nào?

Tiền lương các doanh nghiệp trả cho người lao động, đặc biệt là ở khối các doanh nghiệp FDI, xoay quanh mốc tiền lương tối thiểu do Nhà nước quy định.

Mà tiền lương tối thiểu do Nhà nước quy định này, ai cũng đều biết là không bám sát thực tế của xã hội, không bám sát giá cả thị trường. Bên cạnh việc các doanh nghiệp lợi dụng mức lương tối thiểu này, để trả thấp cho người lao động như nhiều ý kiến đã đề cập, thì tôi còn muốn nói đến một sự thiệt hại lớn khác của người lao động, vì mức lương tối thiểu này.

Đó là, khi các doanh nghiệp muốn thu hút thêm nhiều lao động, thì người ta sẽ trả cao hơn nhiều mức lương tối thiểu được quy định đó bằng các hình thức như trả tiền phụ cấp nhà cho người lao động 600 nghìn đồng/tháng, rồi tiền chuyên cần 300 nghìn/tháng, tiền đi lại 700 nghìn/tháng..., thực chất cũng chỉ là tiền lương thôi.

Vấn đề là khi nộp bảo hiểm xã hội cho người lao động, thì họ chỉ nộp theo mức lương tối thiểu đã được quy định, chứ không nộp theo mức lương thực tế mà người lao động được nhận. Điều này thiệt hại rất lớn cho người lao động khi hưởng bảo hiểm xã hội.

Vì vậy, tôi cho rằng, dù khó đến mấy thì cũng cần phải kiến tạo lại lương tối thiểu cho sát với thực tế. Có giải quyết được vấn đề này, mới có thể  lành mạnh được mối quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động, cũng như có thể hạn chế đến mức thấp nhất tranh chấp và đình công.

Khó mà hy vọng lương tối thiểu có thể tạo được sự đột phá, khi mà bối cảnh của nền kinh tế còn nhiều khó khăn như hiện nay. Một ứng xử sáng suốt để chúng ta có thể thích nghi ngay được là gì, thưa ông?

Tôi cho rằng Chính phủ không nên hàng năm cứ ban hành lương tối thiểu và năm nào cũng rầm rộ tuyên bố tăng lương. Chính phủ vừa mới nói tăng lương thôi thì ở  ngoài, các chợ giá cả đã tăng lên hết  rồi. Cho nên khi người lao động lĩnh được tiền lương tăng lên thì tiền lương đó đã không còn sát với thực tế và không bù đắp mức tăng giá cả ngoài thị trường.

Chính vì vậy, tôi đề nghị, khi đã thống nhất được lương tối thiểu rồi, trên cơ sở lương tối thiểu đã được Chính phủ tính như là một loại hàng hóa đảm bảo được cuộc sống của người lao động ở mức nào đó với giá cả thị trường, thì hàng năm, cứ tính trượt giá như thế nào thì cuối năm áp dụng trượt giá đó nhân lên để áp dụng thành mức lương tối thiểu cho năm sau.

Chứ đừng có năm nào cũng nói tăng lương, như vậy thu nhập thực tế của người lao động mới lên theo được và giá cả cũng không bị xáo trộn vì đòi tăng theo lương.

Tôi nghĩ rằng, có thực hiện được như vậy, thì mới có thể thực hiện được một bước về cách mạng tiền lương. Vừa rồi, Chính phủ rất cố gắng khi tách lương của khu vực nhà nước ra khỏi khu vực doanh nghiệp, đây đã là một bước đi mạnh mẽ, nhưng Chính phủ cần mạnh mẽ hơn nữa trong việc thực hiện cuộc cách mạng tiền lương.

Hai luật “đá” nhau

Đối với vấn đề lương cho người lao động, thì trong cả hai bộ luật đang trình Quốc hội là dự án Luật Lao động và Luật Công đoàn, đều đã đề cập đến vấn đề này, nhưng có vẻ “tiếng nói” chưa trùng nhau?

Đúng là hiện nay, giữa ban soạn thảo hai dự án luật có khác nhau, Luật Lao động đưa ra tiêu chí, người sử dụng lao động tự xây dựng thang bảng lương mà không qua phê duyệt, xem đã phù hợp chưa. Còn Luật Công đoàn thì đề nghị sau khi xây dựng thang bảng lương phải báo cáo cơ quan quản lý lao động địa phương để xem đã phù hợp luật pháp chưa. Nếu không có kiểm tra, giám sát thì sẽ không bảo đảm quyền lợi cho người lao động.

Trước đây chúng ta quy định các doanh nghiệp phải xây dựng thang lương, bảng lương của doanh nghiệp mình dựa vào những quy định của Chính phủ và cơ quan quản lý nhà nước về lao động duyệt thang lương, bảng lương đó xem đã phù hợp chưa, có vi phạm gì không, hay định mức lao động quá cao, người lao động có thực hiện được không? Điều đó rất tốt. Nhưng bây giờ qua dự thảo Luật Lao động lại bỏ hết, có nên như thế không?

Đồng tiền ở Việt Nam giá trị chưa ổn định do ảnh hưởng nhiều của lạm phát cao, nên quy định về tiền lương, nếu dựa vào một số cố định thì chỉ từ 1 đến 2 năm thôi là sẽ lạc hậu. Vì thế công đoàn đã kiến nghị xây dựng thang bảng lương phải đi liền với rổ hàng hóa, mà rổ hàng hóa này đảm bảo cuộc sống của người lao động. Như tôi vừa nói ở trên, lương tối thiểu phải gắn liền với nhu cầu tối thiểu của người lao động, giá lên thì lương phải điều chỉnh theo.

Tất nhiên, chúng tôi cũng có quan điểm chung với Luật Lao động là vấn đề lương, bất cập còn nhiều, nhưng giải quyết những bất cập này còn phải chịu ràng buộc, phải cân nhắc nhiều yếu tố như nếu nâng mức lương cho người lao động đến mức nào đó thì cũng phải xem doanh nghiệp có chịu nổi hay không.

Theo VnEconomy.vn